Türkiye’de Genç İşsizlik ve İstihdam Sorunu Derinleşiyor

Türkiye’de genç işsizliği ve istihdamı konusunda en son veriler, gençlerin istihdam piyasasında yaşadığı zorlukların giderek derinleştiğini gösteriyor.

2025’in ilk çeyreğinde açıklanan verilere göre, ülkede genel işsizlik oranı yüzde 8,2 iken, 15-24 yaş arası gençlerde bu oran yüzde 15’e ulaştı. Ancak uzmanlar, resmi rakamların genç işsizliğinin gerçek boyutunu tam olarak yansıtmadığı konusunda hemfikir.

DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) TÜİK verilerinden yaptığı hesaplamalara göre, geniş tanımlı genç işsizliği çok daha vahim bir tabloyu ortaya koyuyor. 2025’in ilk çeyreğinde ortalama geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 28,5 iken, 15-24 yaş arası gençlerde bu oran yüzde 37,5’e yükseldi.

Prof. Dr. Aziz Çelik, gençlerin durumunu ele aldığı analizinde, “AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana geniş tanımlı genç işsizliği 11,4 puan artarak yüzde 26’dan yüzde 37,5’e yükseldi. AKP döneminde gençler daha fazla oranda iş bulma ümidini kaybettiler ve iş aramaktan vazgeçtiler” değerlendirmesinde bulundu.

Genç Kadınların Durumu Daha Kritik

Verilere göre genç kadınlarda işsizlik oranları erkeklere göre çok daha yüksek seviyelerde seyrediyor. 2025’in ilk çeyreğinde 15-24 yaş arası erkeklerde dar tanımlı işsizlik yüzde 11,2 ve geniş tanımlı işsizlik yüzde 32 olarak hesaplanırken, genç kadınlarda ise dar tanımlı işsizlik yüzde 22,1, geniş tanımlı işsizlik ise yüzde 46,9 olarak belirlendi.

Türkiye, Avrupa’da “Ev Gençleri” Oranında Birinci

Gençlerin işgücü piyasalarındaki durumunu gösteren bir diğer önemli gösterge ise ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin (NEET) oranı. Eurostat verilerine göre Türkiye, yüzde 26,4 ile Avrupa’da en yüksek NEET oranına sahip ülke konumunda. Bu oran, AB üyesi ülkelerin ortalamasının (yüzde 11) 2,4 katı.

Üniversite Mezunlarının Dramı

Rapora göre, 2024 yılında 3 milyon 133 bin dar tanımlı işsiz içinde yükseköğretim mezunlarının sayısı 966 bin olarak kaydedildi. Bu rakam, toplam işsizlerin yüzde 31’inin üniversite mezunu olduğunu gösteriyor.

Asgari Ücretli Üniversite Mezunları

Üni-Veri 2024 sonuçlarına göre, üniversite mezunlarının önemli bir bölümünün işe giriş ücretleri asgari ücret (22 bin 205 lira) ile 30 bin lira arasında değişiyor. Bazı bölümlerde bu civarda ücretlerle işe girenlerin oranı yüzde 70’e yaklaşıyor.

Protestoların Ardındaki Gerçekler

Gençlerin bir yandan işsizliğin pençesindeyken, diğer yandan iş bulabilenlerin ise eğitimleriyle uyumsuz işlerde ve düşük ücretlerle çalışmak zorunda kalması, genç yoksulluğunun artmasına neden oluyor.

Uzmanlar, son günlerde üniversite gençliğinin artan protestolarının altında bu sosyal gerçeklerin yattığına dikkat çekiyor. Gençlerin maruz kaldığı bu durum, onlar için geleceksizlik, güvencesizlik ve adaletsizlik anlamına geliyor.