“`html

Küresel Siyasette Çalkantılı Bir Dönem Daha Yaşanıyor

Son bir hafta, uluslararası arenada önemli gelişmelere sahne oldu.

Dünya, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasındaki tartışmaları yorumlamaya çalışırken, Ukrayna lideri bazı Avrupalı müttefiklerini ziyaret etti.

Bu ülkeler, savunma kapasitelerini artırmak adına harekete geçerken, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik hava saldırıları devam etti.

Salı günü Suudi Arabistan’da başlayacak olan ABD-Ukrayna müzakereleri öncesinde, bu kritik aktörlerin düşünceleri neler?

Beş BBC muhabiri, son haftanın gelişmelerini analiz etti.

ABD: Trump ve Rusya Üzerine Tartışmalar

Tom Bateman, ABD Dışişleri Bakanlığı Muhabiri, Washington DC

Reuters

Trump’ın, Zelenskiy’e yönelik saldırılarının ardından, ABD’nin Ukrayna’ya yönelik askeri ve istihbarat desteğini durdurması büyük bir tartışma yarattı.

Bu durumun, zamanla Ukrayna’nın savunma gücünde ciddi olumsuz etkiler yaratacağı öngörülüyor. Trump’ın rakipleri, bu adımları Rusya ile aynı çizgide hareket etmek olarak yorumluyor.

Trump yönetimi, bu desteğin durdurulmasının Zelenskiy’i daha hızlı bir ateşkes ve maden anlaşması imzalamaya zorlamak için yapıldığını savunuyor.

Trump’ın özel temsilcisi General Keith Kellogg, “Bu koşullar altında, Ukrayna’nın artık kararlarını vermesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Tüm bu baskılara rağmen, Trump’ın dış politika ekibinin bazı üyeleri bu hafta Ukraynalılarla Suudi Arabistan’da yapacakları görüşmeler için daha yapıcı bir tutum benimseyecek gibi görünüyor.

Trump, nadir bir biçimde Moskova’yı eleştirirken yeni yaptırımlarla ilgili de tehditler savurdu; ancak bu yaptırımların etkisi belirsizliğini koruyor.

Ayrıca Trump yönetiminin, müttefiklerine yönelik eleştirilerinin devam ettiği ancak rakiplere karşı benzer bir yaklaşım sergilemediği görülüyor.

• ABD, İngiltere ve diğer ülkelerin Ukrayna’ya gönderdikleri silahlar neler?
• Trump, Putin ile yakınlaşarak Rusya ve Çin arasındaki dengeyi mi bozmayı hedefliyor?
• ABD, Ukrayna ile istihbarat paylaşımını neden durdurdu?
• Trump: Zelenskiy müzakere masasına gelmeye istekli mi?

Rusya: Batı’daki Bölünmeyi İzlerken Saldırılar Devam Ediyor

Vitaliy Shevchenko, BBC Monitoring Rusya Editörü

Reuters

Geçtiğimiz hafta, Kiev üzerinde artan baskılar ve Rusya’nın saldırganlık politikası devam etti. ABD’nin askeri yardım ve istihbarat desteğini durdurması, Ukrayna için kritik bir kayıp ve Rusya için önemli bir avantaj oluşturdu.

Moskova, askeri operasyonun amaçlarını devam ettirerek daha fazla Ukrayna toprağı elde etme hedefini savunuyor.

• ABD-Rusya arasında, kilit oyuncuların müzakerelerdeki hedefleri neler?
• Trump, neden Putin ile Suudi Arabistan’da görüşmeyi önerdi?
• Trump ve Putin, haftada hangi olaylarla dünya gündemini etkiledi?
• “Trump Putin gibi düşünüyor”: Liberal dünya düzeninin sonu mu geliyor?

Moskova, Ukrayna’nın müttefiklerinin Kiev üzerindeki etkisini azaltma çabalarını reddederken, ateşkes veya barış gücü önerilerine de kesin bir dille karşı çıkıyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, “Trump yönetimindeki ABD’nin artık müttefikimiz olmayabileceğini” ifade etmesi, Putin için avantaj sağlıyor.

Bu durum, Putin’in uzun zamandır hedeflediği bir konum. Bu strateji, askeri güç kullanılarak değil, Ukrayna’nın önemli müttefiki olan ABD’nin tutumunu değiştirerek gerçekleşiyor.

Salı günü ABD ve Ukrayna temsilcilerinin Suudi Arabistan’da yapılacak müzakereleri, Rusya tarafından yakından takip edilecek; ancak ülke kendini güvende hissediyor.

Ukrayna: Zelenskiy, ABD ile Yeni Görüşmelere Hazırlanıyor

Myroslava Petsa, BBC Ukraynaca Servisi ve Daniel Wittenberg, BBC Dünya Servisi

Reuters

Savaşın içinde olan Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy için son hafta, oldukça zorlu geçti. Zelenskiy, Batı’nın askeri desteğini sürdürmek için yoğun çaba harcıyor.

Trump ile yaşanan tartışmanın ardından, ABD’nin askeri yardımını durdurması Kiev’de büyük yankı buldu.

Ukrayna hükümetine yakın kaynaklar, “Ülkede bir ihanet hissiyatı var” şeklinde açıklamalarda bulunurken, bu hissiyatın genel olarak kabullenildiğini vurguladı.

Zelenskiy, Trump’ın kamuya açık bir özür talebini reddederken, Beyaz Saray’daki görüşmelerini “üzücü” olarak tanımladı.

Zelenskiy, Brüksel’de Avrupa’nın desteğini pekiştirmek adına adımlar atıyor fakat kesin askeri taahhütler almakta zorlanıyor.

Avrupa liderlerine, deniz ve hava sahasında kısıtlı bir ateşkes önerisinde bulunan Zelenskiy’nin fikri Macron tarafından destek bulmakta.

ABD ve Ukrayna heyetleri, Suudi Arabistan’daki görüşmeler öncesinde belirsizliklerin sürdüğünü belirtmekte.

Zelenskiy’nin ekibine yakın bir kaynak, liderinin zorluklara rağmen mücadele etmekte kararlı olduğunu söyleyerek, “Kiev’de kalmaya devam ediyor; baskı arttıkça daha da güçleniyor” diyerek durumun ciddiyetine vurgu yaptı.

Avrupa: Fransa’nın Nükleer Stratejisi Üzerine Tartışmalar

Paul Kirby, Avrupa Dijital Editörü

Reuters

Geçtiğimiz hafta Avrupa’da gerçekleştirilen çok sayıdaki zirve, izlemek için zorlayıcı oldu. Hatta daha fazlası planlanıyor.

Avrupa liderleri, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana sahip oldukları güvenlik şemsiyesinin sarsıldığını fark ederek harekete geçiyorlar.

Avrupa’nın Ukrayna’ya yardım etme gerekliliği konusunda genel bir uzlaşı olduğu söyleniyor.

Fransa ve İngiltere, bir barış anlaşması sağlanması halinde “gönüllüler koalisyonu” oluşturma fikri üzerinde duruyor.

Rusya bu önerilere karşı çıkarken, Macron, Avrupa Birliği ülkelerinin askeri yetkililerini bir araya getirerek bir plan geliştirmeye çalışıyor.

Ancak en temel soru şu: ABD olmadan Avrupa kendini koruyabilir mi?

• Ukrayna krizi: İngiltere Başbakanı Starmer, Avrupa’nın dört maddelik planını açıkladı.
• Avrupa, ABD olmadan kendini savunma kapasitesine sahip mi?
• Ukrayna krizi: Avrupa ABD’siz hareket edebilir mi? Savaşın seyrine etkisi ne olur?
• Zelenskiy, Avrupa’ya birleşik bir ordu kurma çağrısı yaparken destek bulmaya çalışıyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in “açık ve yakın bir tehdit” olarak tanımladığı duruma karşı alınacak önlemler gündemde.

Macron, ABD’nin yardımı olmadığı takdirde “Hazır olmalıyız” diyerek Avrupa’nın savunmasını güçlendirmek için milyarlarca euroluk bir plan üzerinde düşünülüyor.

Almanya’nın potansiyel lideri Friedrich Merz, Fransa ve İngiltere’nin nükleer caydırıcılığını tüm Avrupa’ya yayma olasılığını gündeme getirdi. Bu öneri Macron tarafından da destekleniyor, ancak Fransa’nın nükleer şemsiyesi sınırlı bir kapsamda geçerliliğini sürdürebiliyor.

Bu durum, Avrupa’nın güvenlik ve savunma konusundaki tartışmalarının merkezinde yer alıyor.

ABD desteği olmaksızın, Avrupa ülkelerinin işbirliği içerisinde birbirlerine güvenebilme yetenekleri sorgulanıyor. Özellikle Litvanya gibi daha küçük devletler için başka bir seçenek kalmıyor.

Ancak bu tartışmalar hız kazanmış durumda ve Polonya Başbakanı Donald Tusk, “Kendi nükleer silahlarımıza sahip olursak çok daha güvende oluruz” diyerek görüşlerini açıkladı.

• ABD, İngiltere ve diğer ülkeler Ukrayna’ya hangi silahları gönderiyor?
• Trump, Putin ile yakınlaşarak Rusya ve Çin arasında bir misyon mu üstleniyor?

“`